Monday, September 10, 2012

Божјата љубов и Личноста


Христијанската љубов е ‘возможна невозможност’ да се види Христос во секој човек, кој и да е, човекот што Бог, по Својата вечна и тајна промисла, решил да го воведе во мојот живот, макар и само за момент, не само како повод за ‘добро дело’ и заради вежбање на човекољубивост, туку како почеток на вечно дружење во Самиот Бог. Оти, што е љубовта ако не таинствена сила којашто го надминува случајното и надворешното во ‘другиот’ – неговиот физички изглед, социјалната положба, етничкото потекло, интелектуалните способности – и досегнува до душата, единствениот личен корен на човековото суштество, делчето од Бога во него. Бог го љуби секој човек затоа што Тој Единствен го знае бесценото и апсолутно сокровиште – душата, човековата личност којашто Тој му ја дарил на секој човек. На тој начин, христијанската љубов станува учество во тоа божествено знаење и дар на божествената љубов. Љубовта не може да биде безлична, затоа што таа е чудесно откровение на личноста на човекот, на личното и единственото во општото и заедничкото. Љубовта е откривање на она што може да се сака во човекот, на она што му е дадено од Бога.

Во овој однос, христијанската љубов е нешто спротивно на ‘социјална активност’ со којашто денес често го идентификуваат христијанството. За социјалниот активист, предмет на љубовта не е личноста туку човекот, апстрактен дел земен од не помалку апстрактното човештво. Но, за христијанството, човекот е предмет на љубовта затоа што е Личност. Таму личноста се сфаќа како човек, а тука човекот се гледа само како личност. За социјалниот активист, личноста не претставува никаков интерес и тој често ја жртвува во име на ‘општото добро’. Може да се заклучи, не без основа, дека христијанството се однесува мошне скептично кон апстрактното ‘човештво’, но тоа се изменува себеси и прави смртен грев секогаш кога ќе ја занемари грижата за одделната личност и љубовта кон неа. Социјалниот активизам секогаш е ‘футуристичен’ во својот пристап. Тој секогаш дејствува во име на праведноста, поредокот и достигнувањето на идната среќа. Христијанството пак, малку се грижи за загадочната иднина, а сета своја сила ја насочува кон сегашниот, единствениот момент кога треба да се покаже љубов. Овие две гледишта не се исклучуваат едно со друго, но не треба да се помешаат. Без сомнение, христијаните носат одговорност по однос на земниот живот и должни се да ја земат на себе и да ја исполнат. Дејноста на социјалниот активист целосно му припаѓа на земниот живот. Но, целта на христијанскиот живот е зад пределите на земниот живот. Таа, самата по себе, е зрак што произлегува од Царството Божјо, таа поминува низ сите ограничувања и условности на земниот свет, затоа што нејзината движечка сила, како и целта и крајот – се во Бога. И, ние знаеме дека единствената постојана и преобразувачка победа во овој свет којшто ‘лежи на зло’ е победата на љубовта. Вистинската и единствена мисија на Црквата се состои во тоа да му напомнува на човекот за таа лична љубов и за неговата повиканоста да го исполни грешниот свет со љубов. 

Saturday, September 1, 2012

Евхаристија - предвкус на Царството

“Вршењето на Евхаристијата секогаш е празник и радост. Тоа пред се е тајна на јавувањето на Христа, Негово присуство среде своите ученици и затоа многу реално празнување на Неговото Воскресение. И навистина, јавувањето и присуството на Христа во Евхаристијата за Црквата е доказ на неговото Воскресение. Во радост и горење на срцата, коишто ги почувствувале учениците на патот за Емаус, Христос им се откри Себеси во кршењето на лебот (Лука 24:13-35). Во Црквата, тоа е вечен извор на опитното и суштинското познание на Воскресението. Никој не го видел Воскресението на Спасителот, но учениците поверуваа во Него, не затоа што некој ги научил на ова, туку затоа што го видеа воскреснатиот Господ, кој им се покажа при затворената врата (“заклучената врата“). Тој им се јави и учествуваше со нив на трпезата.

Евхаристијата е истото тоа јавување и присуство, истата таа радост и горење на срцето, истата таа надразумна и во исто време апсолутна увереност дека Воскреснатиот Господ се јавил при кршењето на лебот. И толку е голема таа радост, што во првата христијанска Црква денот на Евхаристија не бил еден од деновите, туку Ден Господов, ден веќе надвор од времето, бидејќи во Евхаристијата веќе се предвкусува Царството Божјо. За време на Тајната Вечера, Христос им кажал на Своите ученици дека им го ветил Царството за тие да можат да јадат и пијат на трпезата Негова во Царството Негово. Бидејќи Евхаристијата е присустност на Воскреснатиот Спасител Кој се вознел на небото и седи оддесно на Отецот - таа е учество во Неговото Царство, коешто не приопштува кон радоста и мирот на Светиот Дух. Причеста е храна на бесмртноста, небесен леб, а ние, приближувајќи се кон Светата Трпеза, навистина се вознесуваме на небото. На тој начин, Евхаристијата е празник на Црквата, или уште подобро, самата Црква, како празник, како радост за присуството на Христа, како предвкусување на вечната радост во Царството Божјо. Секогаш, кога Црквата врши Евхаристија таа е на Небото, во својата небесна Татковина, таа се воздигнува таму каде што се вознесе Христос, за да јадеме и пиеме на Неговата Трпеза во Неговото Царство“.

А.Шмеман